KỸ THUẬT TRỒNG RAU ĂN LÁ

1. Thời vụ:  

Các giống rau ăn lá có thể trồng quanh năm ở miền Nam, vụ chính Đông Xuân (từ tháng 11 đến tháng 2 dương lịch), Xuân hè (từ tháng 1 đến tháng 5 dương lịch) lúc thời tiết mưa ít hoặc không mưa. Riêng đối với xà lách búp, súp lơ, bắp cải, cải thảo phù hợp với khí hậu mát nên trồng vụ Đông Xuân cây sẽ sinh trưởng, phát triển tốt hơn.

2. Đất trồng:

Đất thích hợp để trồng rau ăn lá là đất tơi xốp, nhẹ, nhiều mùn, tầng canh tác dày, thoát nước tốt như đất phù sa ven sông ít sét, đất thịt pha cát có nhiều chất hữu cơ. Đất không bị phèn mặn, độ pH thích hợp từ 5,5 – 6,5.

Cần cày xới đất cho tơi xốp, dọn sạch cỏ rác, các tàn dư thực vật của mùa trước, rải vôi từ 7-10 ngày trước khi trồng để diệt một số nấm, mầm bệnh hại trong đất.

Lên luống rộng 1-1,2m, cao 15-20cm và mùa mưa lên luống cao từ 20-25 cm để chống ngập úng. Sau khi lên luống, phơi ải cần bón thêm phân lân, phân chuồng hoai hoặc là phân trùn quế, phân gà, phân bò,…

3. Xử lý hạt giống & gieo hạt:

Các hạt nhỏ hoặc dễ nảy mầm như cải xanh, cải ngọt, cải thìa, xà lách, dền… có thể đem gieo trực tiếp.  Đối với những hạt to, khó nảy mầm rau muống, mồng tơi, tần ô… nên ngâm hạt giống vào nước ấm với tỉ lệ 2 sôi, 3 lạnh để kích thích hạt nhanh nảy mầm hơn. Tùy từng loại giống mà số giờ ngâm sẽ khác nhau. Sau khi ngâm vớt hạt ra rửa lại bằng nước sạch để ráo rồi mang đi gieo.

Thời gian ngâm ủ tham khảo của 1 số hạt giống rau ăn lá:

• Rau muống ngâm 12-15 giờ
• Mồng tơi ngâm 6-8 giờ
• Tần ô, cúc tẻ ngâm 3-4 giờ

Có 2 cách gieo đó là gieo thẳng ngoài đồng hoặc gieo vào líp, bầu, khay, vỉ ươm trước sau đó đem cấy ra đồng.

* Gieo thẳng ngoài đồng: Những loại hạt giống như rau muống, rau đay, rau dền…

+ Ưu điểm: Thời gian gieo đến thu hoạch ngắn hơn, ít tốn công hơn cách gieo liếp rồi cấy ra ruộng.

+ Nhược điểm: Khó chăm sóc quản lý hơn vì gieo ngoài đồng trên diện tích rộng nếu gặp mưa hoặc sâu bệnh thì không chủ động được. Phải chuẩn bị đất gieo tốt thì tỷ lệ cây chết sẽ ít. Năng suất thấp hơn cách gieo liếp rồi cấy ra ruộng.

* Gieo vào liếp, bầu, khay, vỉ ươm:

+ Ưu điểm: dễ chăm sóc cây con hơn, chủ động trong việc phòng trừ sâu bệnh và vật hại như chuột, gián, kiến phá hại. Năng suất cao và cây đồng đều hơn gieo thẳng.

+ Nhược điểm: tốn nhiều công lao động cho việc trồng cây con ra đồng, thời gian từ gieo đến thu hoạch dài hơn gieo thẳng.

Tùy loại cây mà sau khi gieo từ 12-20 ngày là có thể đưa ra ruộng để trồng, mỗi hốc chỉ trồng 1 cây để dễ kiểm soát sâu bệnh gây hại. Khoảng cách trồng tùy vào khả năng sinh trưởng và độ rộng của tán lá.

Khoảng cách trồng một số loại rau ăn lá như sau:

• Rau muống, tần ô, rau dền, rau đay,… gieo thẳng ngoài đồng với hạt cách hạt 2-3cm.
• Xà lách: 20 x (15 – 20)cm.
• Cải ngọt, cải thìa, cải ngồng, cải đuôi phụng… cấy khoảng 15 x 15 cm.
• Cải bẹ xanh, cải bẹ dún, cải bẹ mào gà,… cấy khoảng 20 x 20 cm.
• Mồng tơi khoảng cách 20×10 cm.
• Súp lơ, bắp cải và cải thảo trồng khoảng cách 40×50 cm

4. Bón phân:

Liều lượng phân bón tham khảo cho 1.000 m² đất trồng như sau: 1-1,5 m³ phân hữu cơ ủ hoai, 12kg ure, 10kg super lân, 10kg NPK (16-16-8), 5kg KCl, 10kg DAP.

Trước khi cày xới 7-10 ngày, cần bón vôi cho đất: 30-50 kg. Đối với những vùng đất phèn, pH thấp thì cần tăng lượng vôi bón cho đất lên.

Bón lót:

• Liếp ươm cây con: 3m³ phân hữu cơ hoai mục + 20g phân lân/1m². Sau gieo 7-9 ngày pha loãng phân DAP tỷ lệ 100g cho 50 lít nước tưới vào buổi chiều mát.
• Ruộng trồng: 1-1,5 m³ phân hữu cơ hoai mục, 10kg super lân, 3kg KCl, 5 kg NPK (16-16-8). Nếu đất có nhiều sét nên sử dụng thêm 3-4 m³tro trấu. Rải đều phân lên liếp dùng cuốc xới xáo trộn đều với đất mặt.

Bón thúc: nên ngâm phân tưới thúc do phần lớn cây rau ăn lá ngắn ngày cần phải bón phân đầy đủ và kịp thời.

+ Lần 1 (10 ngày sau gieo, trồng): 2kg ure + 2kg DAP.

+ Lần 2 (15 ngày sau gieo, trồng): 3kg ure + 2kg DAP.

+ Lần 3 (20 ngày sau gieo, trồng): 4kg ure + 3kg DAP + 3kg NPK + 1kg KCl.

+ Lần 4 (25 ngày sau gieo, trồng): 3kg NPK + 3kg DAP + 2kg NPK + 1kg KCl.

5. Chăm sóc:

Tưới nước nên tưới vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát 1 – 2 lần/ngày tùy vào độ ẩm của đất và điều kiện thời tiết, ngày mưa tưới 1 lần/ngày hoặc chỉ tưới rửa lá nếu có mưa acid.

Trước cấy và sau sạ cần rải một lớp rơm mỏng lên líp để giữ ẩm và hạn chế đất văng bám vào lá khi tưới nước và trời mưa.

Làm sạch cỏ trên luống, rãnh và xung quanh vườn, làm cỏ trước khi bón phân kết hợp xới tơi tạo độ thoáng khí cho đất. Cần kiểm soát kỹ giai đoạn cây con, thường xuyên thăm đồng để phòng trừ kịp thời các loại côn trùng, sâu, bệnh gây hại.

6. Phòng trừ sâu bệnh:

• Dế, kiến, sâu đất, tuyến trùng: Xử lý thuốc hạt Basudin, Regent, Furadan rải đều trên mặt luống sau sạ và trước cấy.
• Sâu tơ, sâu xanh, sâu ăn tạp, sâu vẽ bùa: nên phun thuốc Thianmectin 0.5 ME, Oshine, Fenapyr.. để phòng trừ sâu gây hại.
• Rầy đen, rầy bông: phun thuốc Supracide, Confidor, Admire…
• Đối với bọ nhảy phòng trừ bằng cách phun thuốc Polytrin, Decis,…
• Bệnh thối bẹ: phun No Mildew 25WP, Tilt, hoặc No Mildew 25WP + Thane M 80WP, giảm độ ẩm bằng cách giảm tưới nước.
• Thối cổ rễ: phun thuốc No Mildew 25WP, Thane M 80WP, Kasuran, Viben C, giảm độ ẩm bằng cách giảm tưới nước.
• Cháy lá, đốm lá: phun thuốc No Mildew 25 WP, Thane M 80WP, Bavisan 50 WP…

7. Thu hoạch:

Tùy từng loại rau sẽ có thời gian thu hoạch khác nhau. Cần thu hoạch rau lúc chiều mát, bề mặt lá khô ráo cây sẽ tươi và thời gian bảo quản được lâu hơn. Trước khi thu hoạch 7-10 ngày cần phải ngừng phun thuốc BVTV và ngưng bón phân để đảm bảo thời gian cách ly, an toàn cho người sử dụng.

Sau đây là thời gian thu hoạch của một số loại rau ăn lá:

Tên rau	Thời gian thu hoạch (NSG)
Cải bẹ trắng, bẹ dún, bẹ xanh, cải ngọt, cải thìa, cải ngồng, cải ngọt đuôi phụng,…	30 – 35 ngày
Cải bó xôi	35 – 40 ngày
Cải làn	40 – 45 ngày
Xà lách	30 – 35 ngày
Rau dền	25 – 30 ngày
Mồng tơi, tần ô	30 – 35 ngày
Rau muống	20-25 ngày